مشاهده ویدئو در آپارات | اینستاگرام
اگر نیم نگاهی به خیابان ها و جاده های ایران در دهه های پنجاه، شصت و هفتاد شمسی بیندازیم، خودروهای خاصی را ببینیم که بعضی از آن ها شهری جهانی یافتند و برگی برنده در پرونده شرکت سازنده خود بوده اند. پژو 504 یکی از این خودروهای جذاب بود. خودرویی سدان با ابعاد متوسط، موتور جلو و دیفرانسیل عقب که توسط کمپانی پژو طی سال های 1696 تا 1983 و تنها در یک نسل به تولید رسید. اگرچه 504 در ابتدا به عنوان یک خودروی سدان 4 در معرفی شد، اما طولی نکشید تا مدل های استیشن، کوپه ،کانورتیبل و حتی پیکاپ آن نیز راهی خیابان ها شد.
504 شاید به واسطه ساختار بدنه قوی، طراحی مناسب، فنر بندی نرم و مناسب برای مسافرت های طولانی و بکار گیری تورک تیوب دور میل گاردان خودرو مشهور است. برخورداری از این ویژگی که باعث افزایش اطمینان پذیری این خودرو علی الخصوص در جاده های ناهموار می شد، سبب شد تا خیلی سریع، 504 در کشورهایی که از خیابان ها و جاده های هموار برخرودار نبودند، همچون برزیل، آرزانتین، استرالیا، ساحل عاج، غنا، کامرون، بنین، کنیا و نیجریه به شهرت چشم گیری دست پیدا کند.
بیش از سه میلیون دستگاه از پژو 504 در جهان به تولید رسید که بخشی از آن در کشورهای دیگر و تحت لیسانس پژو انجام شد. لازم به ذکر است که تولید 504 تا سال 2006 در برخی کشورهای آفریقا ادامه پیداکرد. به گونه ای که در سال 2013 روزنامه لس آنجلس تایمز، آن را با لقب اسب کار آفریقا یاد نمود. همراه ما باشید با بررسی 504، خودروی کلاسیم محبوب فرانسوی.
504 که به عنوان خودروی سدان پرچم دار پژو معرفی شده بود، در 12 سپتامبر 1968 در نمایشگاه در نمایشگاه اتومبیل پاریس رونمایی شد. هرچمد که در ابتدا قرار بود، رونمایی از 504 سه ماه زودتر یعنی در ژوئن 1968 انجام شود، اما به دلیل ایجاد مشکلات سیاسی و اقتصادی سراسری در فرانسه، که در می 1698 رخ داد، این کار به تاخیر افتاد.
504 یک خودروی سدان چهار در مجهز به سانروف بود که با برخورداری از یک موتور 1.796 سی سی چهار سیلندر بنزینی، 79 اسب بخار تولید می کند. سیستم سوخت رسان انژکتور به عنوان آپشن برای 504 در اختیار بود. موتور 4 سیلندر 504 با یک گیربکس 4 سرعته دستی هماهنگ شده بود. هرچند که گیربکس 3 سرعته خودکار محصول ZF در بروز رسانی های بعدی به هنوان آپشن معرفی شد.
تنها یک سال بعد، 504 بدلیل برخورداری از استایل مناسب، کیفیت خوب سواری، شاسی قدرتمند، دید اطراف مناسب و موتور پرقدرت، به عنوان خودروی سال اروپا در سال 1969 معرفی شد. موفقیت چشمگیر 504 تنها در مدت یکسال، پژو را بر آن داشت تا در سال 1969 و در نمایش گاه ژنو، از نسخه های دو در کوپه و کانورتیبل 504 رونمایی کند. مدل های کوپه و کانورتیبل 504 از همان موتور 1.8 لیتری نسخه سدان با 79 اسب بخار قدرت بهره می بردند، با این تفاوت که با سیستم سوخت رسان انژکتور عرضه می شدند. هم چنین در گیربکس این دو مدل با هدف افزایش سرعت یک اصلاح جزیی در ضریب دنده ها ایجاده شده بود.
یکی از ویژگی های فنی برجسته 504، بکارگیری سیستم تورک تیوب بود. تورک تیوب در واقع یک لوله فولادی صلب است که به دور میل لنگ قرار می گیرد و یک انتهای آن به گیربکس و انتهای دیگر آن به دیفراسیل متصل می شد. در خودروهای موتور جلو و دیفرانسیل عقب، به دلیل ایجاد گشتاور در حین شتاب گیری و ترمز گیری، محور عقب خودرو به سمت بالا و پایین پیچیده می شود، تورک تیوب با اتصال صلب و محکم به دیفرانسیل، مانع از پیچش محور عقب حول محور خود می شود.
اما در سال 1970، پژو برای 504 موتور های جدید و قدرتمندتری را معرفی کرد. موتور چهارسیلندر جدید با حجم 1971 سی سی که در مدل کاربراتور 96 اسب بخار و در نسخه انرژکتوری 105 اسب بخار تولید می کرد، به عنوان پیشرانه ای قدرتمند و پر بازده در دوران خود معرفی شد. ضمن آن که موتور 1796 سی سی 79 اسب بخار نیز همچنان قابل سفارش بود. در این سال پژو از موتور دیزلی با حجم 2112 سی سی و قدرت 65 اسب بخار نیز رونمایی کرد. اما شاید مهم ترین خبر پژو برای 504 در این سال معرفی نسخه کاربردی استیشن واگن بود، که با نام Break شناخته می شد. نسخه استیشن واگن، از فاصله محوری بیشتر و محور عقب صلب با سیستم فنر پیچشی 4 گانه برخوردار بود. در کنار نسخه برک، مدل فامیلیل Familiale نیز عرضه شد که به دلیل برخورداری از 3 ردیف صندلی مورد توجه خانواده ها بود.
اما در نمایشگاه پاریس 1974 پژو از یک موتور قدرتمند برای 504 کوپه و کانورتیبل رونمایی کرد. موتوری به حجم تقریب 2.7 لیتر و شش سیلندر که با همکاری ولوو و رنو به تولید رسیده بود. این موتور از ویژگی های جدید متعددی بهره می برد که بلوک سیلندر آلومینیومی از آن جمله بود. همچنین این پیشرانه از سیستم تزریق سوخت خاص از دو نوع کاربراتور مختلف بهره می برد که کاربراتور اول، دارای یک محفظه بود که مستقیما مطابق با میزان فشار بر پدال گاز کنترل می شد و کاربراتور دوم که دارای یک محفظه دوقلو بود که برای کارکرد همزمان با کاربراتور اول، اما با استفاده از اتصالات پنوماتیکی طراحی شده بود. این موتور دارای حداکثر قدرت خروجی 136 اسب بخار و سقف سرعت 186 کیلومتر برساعت بود. در اولین سال تولید این پیشرانه یعنی 1975، در حدود 2643 دستگاه پژو 504 6 سیلندر به فروش رسید که البته در برابر فروش 237 هزار دستگاهی مدل های 4 سیلندر عدد ناچیزی به نظر می رسید.
در سال 1976 نیز پژو با ارتقای موتور دیزلی 504، از2112 سی سی به 2304 سی سی ، قدرت آن را از 65 به 70 اسب بخار افزایش داد.
در سال 1979 تولید پژو 504 در نسخه های سدان به پایان رسید و این مدل با مدل 505 جایگزین شد. هرچند که مدل 505 در اکثر قطعات فنی خود با 504 مشترک بود. با این حال تولید نسخه پیکاپ 504 تا سال 1993 در اروپا ادامه داشت. بیش از 3 میلیون دستگاه از مدل های سواری، کوپه، کانورتیبل و استیشن 504 به تولید رسید. صرف نظر از تولیدات اروپایی 504، این خودرو در کنیا تا سال 2004، و در نیجریه تا سال 2006 تولید شد. هم چنین 504 در مصر و آفریقای جنوبی نیز سال ها به تولید رسید و بدین ترتیب لقب سلطان جاده های آفریقا را نصیب خود کرد. به علاوه 504 در استرالیا، چین و آرژانتین نیز در نسخه های مختلف خود به تولید رسید.
اما شاید یکی از نسخه های معروف 504، مدل پیکاپ این خودرو باشد که در سال 1979 معرفی شد. اقدامات قابل ملاحظه ای در طراحی این پیکاپ انجام شده بود. تبدیل بدنه مونوکوک نسخه سدان، به بدنه ویژه حمل بار، که به تنهایی یک دهه از پژو زمان گرفت مهم ترین تغییر انجام شده بود. نسخه پیکاپ، از فاصله محوری بیشتر و سیستم تعلیق مشترک با مدل استیشن بهره می برد. این نسخه بسته به سفارش با دو پیشرانه عرضه می شد. اول موتور بنزینی با حجم 1.6 لیتر و 62 اسب بخار قدرت و دوم موتور دیزلی باحجم 1.9 لیتر و 49 اسب بخار قدرت بود. مدل اولیه پیکاپ 504 دیفرانسیل عقب بود اما از قابلیت قفل دیفرانسیل نیز بهره می برد. در سال 1981، دانگل، نسخه دو دیفرانسیل 504 پیکاپ را نیز به تولید رساند. نسخه پیکاپ GR نیز، در سال 1982 توسط پژو معرفی شد، این نسخه از برخی آپشن های لوکس همچون بکارگیری کروم در بخش های بدنه، ساعت و دستگیره های در همراه با آرم رست بود.
504 در ایران نیزخودرویی خاطره انگیز است و فروش موفقی را در ایران تجربه کرده است. رنگ های مختلف و جذاب 504 در ایران، شاید نظر خیلی ها را جلب خود می نمود. اما وزن بالای 504 که کمی بیش از 1300 کیلوگرم بود، سبب شده بود تا ترمز های 504 عملکرد خیلی خوبی را از خود نشان ندهند.
در سال 1370 شمسی اما، ایران خودرو با استفاده از سیستم تعلیق و موتور 1800 سی سی پژو 504 بر روی بدنه پیکان، نوع جدیدی از پیکان را که در ایران به پیکان پژویی معروف شد تولید نمود و تا ۶ سال به تولید آن ادامه داد.
این مدل پیکان به خاطر دارا بودن موتور پژو ۵۰۴ محور جلو بر روی اتاق سبک پیکان از قدرت و شتاب کم‌نظیری برخوردار بود. شتاب عالی این خودرو در زمان تولیدش زبان زد عام شده بود به‌طوری‌که تعداد بسیاری ازین مدل پیکان به خاطر سرعت بالا و عدم آیرودینامیک مناسب با موتور، تصادفات زیادی به بار آورد.
شتاب اولیه پیکان پژو نسبت به پژو ۵۰۴ و پیکان بیشتر بود و این به لطف بدنه سبک پیکان و موتور قوی پژو امکانپذیر شده بود.
دلیل اصلی تولید این مدل پیکان خرید تالبوت توسط پژو بود که منجر به وقفه در تولید پیکان در کارخانه ایران خودرو شد، که پس از مدتی با پیشنهاد کارخانه پژو تعداد محدودی از موتورهای پژو ۵۰۴ که در فرانسه مانده بود به ایران فروخته شد و پیکان پژویی به مدت ۶ سال تولید و با اتمام موتورهای پژو ۵۰۴ تولید این خودرو به فراموشی سپرده شد.
شاید 504 امروز خودرویی قدیمی و دمده باشد، اما برای علاقه مندان به خودروهای کلاسیک جذاب است. 504 به عنوان پروژه ای موفق از کمپانی پژو ئ حاصل طراحی استودیو پینین فارینای ایتالیا بود و برگ زرینی در سابقه ای این استودیو به حساب می آید. خودرویی با فروش بیش از 3 میلیون دستگاه و تولید مداوم در کشورهای مختلف به مدت 38 سال.
